Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ



 Οι κατοίκον εργασίες στην εκπαίδευση
Οι κατοίκον εργασίες είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα και έχει προκαλέσει από παλιά αρκετές συζητήσεις σχετικά με τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητά της ανάθεσης τους. Παρόλα αυτά, είναι μια εκπαιδευτική πρακτική που χρησιμοποιείται, αλλού λιγότερο και αλλού περισσότερο, σε όλα σχεδόν τα εκπαιδευτικά συστήματα, όλων των βαθμίδων (Van Voorhis, 2004˙ Warton, 2001).


Οι εκπαιδευτικοί αναθέτουν κατοίκον εργασίες, για να βοηθήσουν τους μαθητές:
Να επαναλάβουν και να εξασκηθούν σαυτό που έχουν μάθει στην τάξη.
Να ετοιμαστούν για την επόμενη μέρα στην τάξη.
Να διερευνήσουν ένα θέμα πληρέστερα απότι οι χρονικοί περιορισμοί της τάξης επιτρέπουν.
Να διευρύνουν τη μάθηση εφαρμόζοντας δεξιότητες που ήδη κατέχουν σε νέες καταστάσεις.
Να ολοκληρώσουν τη μάθησή τους εφαρμόζοντας πολλές διαφορετικές δεξιότητες σε μια εργασία.

Εκτός από τη σχολική επίδοση οι κατοίκον εργασίες συμβάλλουν:
στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχεδίασης και οργάνωσης του χρόνου,
στην ανάπτυξη δεξιοτήτων στον τομέα της αναζήτησης και χρήσης πληροφοριών,
στην ανάπτυξη συνηθειών μελέτης, συγκέντρωσης και αυτοπειθαρχίας οι οποίες βοηθάνε τη δια βίου εκπαίδευση και θα τους είναι χρήσιμες για όλη τους τη ζωή,
στην ενθάρρυνση των μαθητών να μαθαίνουν ανεξάρτητα και να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη δουλειά τους,

Αναφέρονται επίσης και οι αρνητικές συνέπειες που μπορούν να έχουν οι κατοίκον εργασίες:
Σωματική και συναισθηματική κόπωση.
Πολύωρη ενασχόληση με τις σχολικές εργασίες και περιορισμό του ελεύθερου χρόνου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αρνητική στάση για τη σχολική εργασία και το σχολείο γενικότερα. Μπορεί επίσης να στερήσει τους μαθητές τη δυνατότητα να ασχοληθούν με πιο δημιουργικές δραστηριότητες.
Μπορεί να δημιουργήσουν ένταση στη σχέση των παιδιών με τους γονείς, πίεση και ενοχή στους γονείς ή και διαταραχή της οικογενειακής ζωής.
Μπορεί οι γονείς να δημιουργούν σύγχυση στα παιδιά, εάν χρησιμοποιούν τεχνικές που είναι διαφορετικές από αυτές που χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι.
Οι κατοίκον εργασίες είναι ένα από τα κύρια μέσα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων για αυτορυθμιζόμενη μάθηση. Ο Zimmerman (1998) αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «Αν και η μάθηση των μαθητών στο πλαίσιο του σχολείου κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τους δασκάλους, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για αυτορρύθμιση κατά τη διάρκεια των κατοίκον εργασιών, τις οποίες οι μαθητές πρέπει να προγραμματίσουν, οργανώσουν και ολοκληρώσουν χωρίς την παρουσία του δασκάλου. Οι κατοίκον εργασίες είναι ανεκτίμητες επειδή εξασφαλίζουν στους μαθητές την απαραίτητη εξάσκηση για να κατακτήσουν μια δεξιότητα μελέτης».

Η Εμπλοκή των γονέων
Οι κατοίκον εργασίες είναι ένας σύνδεσμος ανάμεσα στο σχολείο και το σπίτι και δίνουν την ευκαιρία για συνεχή συμμετοχή των γονέων στην εκπαίδευση των παιδιών τους (Forster, 2000˙ Levin et al., 1997˙ Patton, 1994). Ιδιαίτερα οι γονείς των μαθητών του δημοτικού πιστεύουν ότι η επιτυχία στις κατοίκον εργασίες είναι αναγκαία για την επιτυχία στο σχολείο, ενώ αισθάνονται ως υποχρέωσή τους τη συμμετοχή τους στη μελέτη των παιδιών τους (Hoover-Dempsey, Bassler, & Burow, 1995).
Η συμμετοχή των γονέων στην εκπαίδευση του παιδιού τους και η συνεργασία τους με το σχολείο αυξάνει την πιθανότητα ακαδημαϊκής επιτυχίας και μπορεί να έχει αντισταθμιστικά αποτελέσματα (Hoover-Dempsey et al., 2001). Οι γονείς θα πρέπει να δέχονται καθοδήγηση ή και εκπαίδευση από το σχολείο για το πως θα παρέχουν καλύτερη υποστήριξη και επίβλεψη κατά τη διάρκεια της μελέτης (Battle-Bailey, 2006˙ Faulkner & Blyth, 1995˙ Forster, 2000˙ Margolis & McCabe, 1997, Patall,
Cooper, & Civey-Robinson, 2008). Οι γονείς μπορούν να διδαχτούν για το πως θα δίνουν θετική ανατροφοδότηση και να ενισχύουν τα κίνητρα των παιδιών τους, να αναπτύξουν τις δεξιότητες οργάνωσης και αυτορρύθμισης, να χειρίζονται τους
περισπασμούς, να αντιμετωπίζουν τη ματαίωση και την άρνηση. Να μπορούν επίσης να βοηθήσουν τα παιδιά τους να παρακολουθούν και να ελέγχουν τα αρνητικά συναισθήματά τους για τις κατοίκον εργασίες (Corno, 1994˙ Xu & Corno, 1998˙ 2006). Οι γονείς πρέπει να βοηθούν άμεσα τα παιδιά τους, μόνο όταν είναι απαραίτητο και σε καμία περίπτωση να μην κάνουν οι ίδιοι τις εργασίες των παιδιών τους.
Είναι σημαντικό να υπάρχει άμεση επικοινωνία γονέων και εκπαιδευτικών όταν εκδηλωθούν προβλήματα και να επιδιώκεται η από κοινού επίλυσή τους.

Αντιμετώπιση συνηθισμένων προβλημάτων

Το παιδί δεν κάνει εργασίες χωρίς εσάς
Τα παιδιά που δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους για να εργαστούν αυτόνομα χρειάζονται υποστήριξη:
_ «Δίαιτα» επιτυχημένων εμπειριών. Όταν ελέγχουμε τις εργασίες δίνουμε έμφαση σαυτές που έγιναν σωστά.
_ Δίνουμε έμφαση στην επιτυχία και στην καλή προσπάθεια. Ένας καλός κανόνας είναι να παρέχουμε τουλάχιστον 3 επιβραβεύσεις για κάθε διόρθωση-παρατήρηση.
_ Αν ανατίθενται στο παιδί εργασίες πιο δύσκολες ή περισσότερες απόσες μπορεί να κάνει συζητάμε με τον εκπαιδευτικό το πρόβλημα.

Το παιδί προσπαθεί, με διάφορες δικαιολογίες, να αποφύγει τη μελέτη.
_ Θα πρέπει να διαπιστώσουμε την αιτία της αποφυγής.
_ Κάνουμε μια συμφωνία με το παιδί για τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται σε σχέση με τη μελέτη. Το παιδί να αναλάβει την ευθύνη για τη διεκπεραίωση των εργασιών του.
_ Βοηθάμε το παιδί να θέτει μικρούς βραχυπρόθεσμους στόχους οι οποίοι σταδιακά θα επεκτείνονται. Διάλειμμα και ενθάρρυνση μετά την επίτευξη του στόχου.

 Ενθαρρύνουμε τη σύγκριση με την προηγούμενη δουλειά του παιδιού και όχι με την δουλειά των άλλων.
_ Ενισχύουμε και επιβραβεύουμε την κατάλληλη συμπεριφορά κατά τη μελέτη και αποφεύγουμε την εμπλοκή σε συγκρούσεις, γκρίνιες και απειλές. Βοήθεια την οποία τα παιδιά αντιλαμβάνονται ως εξαναγκασμό ή πίεση έχει αρνητικά αποτελέσματα στα κίνητρα και τη σχέση τους με τους γονείς.
_ Αν κρίνουμε ότι δε μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας ή η εμπλοκή με τη μελέτη διαταράσσει τη σχέση μας μαζί του η βοήθεια από άλλο πρόσωπο μπορεί να είναι η λύση.

Όταν το παιδί δεν καταλαβαίνει τις εργασίες
_ Αναγκαία είναι σαυτή την περίπτωση η ανάπτυξη ενός συστήματος επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς και τον εκπαιδευτικό.
_ Εάν το παιδί συναντά δυσκολίες στην κατανόηση της γραπτής έκφρασης, προσπαθήστε άλλο τρόπο επικοινωνίας (π.χ. γραφικό ή ακουστικό).
_ Μειώνουμε τις πληροφορίες υπογραμμίζοντας τα σημαντικά σημεία.
_ Ζητάμε από το παιδί να διαβάσει δυνατά τις οδηγίες ή να μας τις εξηγήσει πριν προχωρήσει.


Το παιδί αναβάλλει μέχρι την τελευταία στιγμή να ξεκινήσει τη μελέτη του
_ Επιλέγουμε μαζί με το παιδί ένα ευχάριστο μέρος για μελέτη.
_ Συμφωνούμε ένα πρόγραμμα για τη μελέτη.
_ Ζητάμε από το παιδί να κάνει μια λίστα με τα καθήκοντα που έχει να κάνει. Θέτει προτεραιότητες.
_ Παρέχουμε την κατάλληλη επίβλεψη.
_ Μπορούμε να περιορίσουμε τον αριθμό των ευχάριστων για το παιδί δραστηριοτήτων μέχρι ένας μέρος ή όλες οι εργασίες να ολοκληρωθούν.
_ Το ενδιαφέρον του παιδιού μπορεί να αυξηθεί αν θέσουμε στόχους για ολοκλήρωση μιας εργασίας σε συγκεκριμένο χρόνο.

Οργάνωση της μελέτης

Το παιδί μπορεί να χρειάζεται πολύ χρόνο για να ολοκληρώσει τη μελέτη του.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στη διάσπαση προσοχής, στη δυσκολία ή μη κατανόηση της εργασίας, στην ανία, κ.α. Σαυτή την περίπτωση οι γονείς συνήθως καταφεύγουν στο στενό έλεγχο του παιδιού. Αυτά που μπορούμε να κάνουμε είναι:
_ Προγραμματισμός της μελέτης. Βοηθάμε τα παιδιά να οργανώνουν, να σχεδιάζουν, να θέτουν προτεραιότητες.
_ Αποφεύγουμε να μπούμε σε μια διαδικασία γκρίνιας και προστριβών.
_ Ενισχύουμε το παιδί με επιδοκιμασία και αμοιβές όταν εκδηλώνει την κατάλληλη συμπεριφορά.
_ Ενθαρρύνουμε το παιδί να δουλέψει για μεγαλύτερα διαστήματα μόνο του θέτοντας στόχους (χρόνου ή παραγωγής έργου). Αμοιβή μετά την επίτευξη του στόχου. Βαθμιαία αύξηση της ανεξάρτητης εργασίας.
Χρήσιμο είναι να κάνουμε μαζί με το μαθητή ένα πρόγραμμα για τη μελέτη του υπολογίζοντας το χρόνο που θα χρειαστεί για κάθε εργασία ή μάθημα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα χρονόμετρο για να μετράμε το χρόνο που χρειάζεται για να
ολοκληρώσει κάθε εργασία. Η χρήση του χρονομέτρου θα πρέπει να παρουσιαστεί ως παιχνίδι με στόχο να κινητοποιήσει το μαθητή να τελειώσει όσο πιο γρήγορα μπορεί.
_Δεν πρέπει να αποτελέσει πρόσθετο άγχος. Ο μαθητής μπορεί επίσης πριν τη μελέτη να διαβάζει λίστα αυτοαξιολόγησης της μελέτης του και στο τέλος να αξιολογεί ο ίδιος πώς τα πήγε με τη μελέτη του.

Όταν το παιδί βιάζεται και κάνει λάθη απροσεξίας
_ Ζητάμε από το παιδί να υπογραμμίζει σημαντικές λέξεις ή φράσεις στις οδηγίες.
_ Τονίζουμε ότι πρέπει να κάνει τις εργασίες του όσο καλύτερα μπορεί και όχι όσο πιο γρήγορα μπορεί.
_ Εκπαιδεύουμε το παιδί να ελέγχει μόνο του τις εργασίες του ελέγχοντας για λάθη στην ακρίβεια, την τάξη, την ορθογραφία, τους υπολογισμούς, κτλ. Παρέχουμε προνόμια όταν έχει κάνει ικανοποιητική δουλειά.
_ Ελέγχουμε τις εργασίες για την πληρότητα και την ακρίβειά τους. Αποφεύγουμε τις υπερβολικές διορθώσεις, γιατί μειώνουν τα κίνητρα και την αυτοεκτίμηση.
_ Όταν τα λάθη οφείλονται σε ανεπαρκή κατανόηση ή ικανότητα προσφέρουμε την κατάλληλη βοήθεια.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι στη χώρα μας ανατίθενται πολλές εργασίες επιβαρύνοντας τα παιδιά και τις οικογένειές τους, με αμφίβολα αποτελέσματα. Για να είναι οι κατοίκον εργασίες αποδοτικές και περισσότερο ελκυστικές για τους μαθητές το σχολείο θα πρέπει να έχει μια ενιαία και καλά συγκροτημένη πολιτική για τις κατ οίκον εργασίες, ενώ είναι ανάγκη να περιοριστεί η ποσότητα των εργασιών και να δοθεί έμφαση στην ποιότητα. Η εμπλοκή των γονέων με τρόπο που να ενισχύει τις δεξιότητες μελέτης και αυτορρύθμισης των μαθητών μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη.

ΠΗΓΗ: Δαρβούδης Αθανάσιος
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...